มุมมอง
การตรวจครรภ์ด้วยเครื่องตรวจ คลื่นเสียงความถี่สูง หรือ เครื่องอัลตร้าซาวด์
ในปัจจุบันเมื่อคุณแม่ไปฝากท้อง กับสูติแพทย์ที่โรงพยาบาล หรือคลินิก คุณหมอมักจะแนะนำ ให้คุณแม่ตรวจทารกในครรภ์ ด้วยเครื่องตรวจคลื่นเสียงความถี่สูง คุณแม่เคยสงสัยบ้างหรือไม่ ว่าคลื่นเสียงนี้เป็นอย่างไร จะมีผลต่อลูกในท้องหรือไม่ แล้วคุณหมอตรวจเพื่ออะไร
เครื่องตรวจคลื่นเสียงความถี่สูงคืออะไร
เครื่องตรวจคลื่นเสียงความถี่สูง คือ เครื่องมือที่ผลิตคลื่นเสียง ที่มีความถี่สูงอยู่ในช่วงที่สูงเกินกว่า หูมนุษย์จะได้ยิน ทางการแพทย์ใช้คลื่นเสียงความถี่สูง ในการตรวจหารูปร่างของอวัยวะต่างๆ ที่อยู่ในร่างกายมนุษย์ โดยใช้คุณสมบัติ การสะท้อนของคลื่นเสียง เหมือนกับที่ค้างคาวใช้คลื่นเสียง ในการหาวัตถุที่อยู่ข้างหน้า เพื่อมันจะได้ไม่บิน ไปชนวัตถุนั้นในความมืด หรือ การใช้คลื่นโซน่า ในการหาปลา ในวงการแพทย์ใช้คลื่นเสียงความถี่สูง ในการตรวจอะไรบ้างแพทย์จะใช้เครื่องนี้ ตรวจดูอวัยวะต่างๆ ในช่องท้อง ที่เป็นอวัยวะที่เป็นเนื้อเยื่อ เช่น ตับ ไต ตับอ่อน ม้าม มดลูก กระเพาะปัสสาวะ เส้นเลือด เป็นต้น นอกจากนั้น แพทย์ยังใช้ตรวจ เด็กที่อยู่ในครรภ์ โดยดูลักษณะของเด็ก รก ถุงน้ำคร่ำทำไมจึงต้องตรวจทารก ด้วยคลื่นเสียงความถี่สูงขณะตั้งครรภ์
การตรวจมี 2 กรณีใหญ่ๆ คือ
1.ตรวจในรายที่มีการตั้งครรภ์ และมีภาวะแทรกซ้อน ได้แก่ ปวดท้องน้อยผิดปกติ มีเลือดออกทางช่องคลอด แพทย์ตรวจเพื่อหา สาเหตุของความผิดปกตินั้น เพื่อวินิจฉัย และรักษาต่อไป
2.ตรวจในรายที่มีการตั้งครรภ์ปกติ แพทย์ตรวจเพื่อยืนยัน อายุครรภ์ ดูตำแหน่งของรก และตรวจดูความพิการของทารก เพื่อวางแผนในการคลอด ให้ปลอดภัยที่สุด
- ในกรณีที่มีการตั้งครรภ์ปกติ เมื่อไรที่จะเหมาะสมที่สุด ในการตรวจ ส่วนใหญ่มักจะตรวจ ในช่วงอายุครรภ์ 18-22 สัปดาห์ เพราะช่วงนี้ อวัยวะของเด็กพัฒนาจนครบแล้ว และเด็กตัวโตกำลังพอดี ที่คลื่นเสียงจะผ่านไปได้ นอกจากนั้น ยังสามารถดูเพศ ได้ด้วยความแม่นยำด้วยภาพจากเครื่องตรวจ จะเห็นอวัยวะเด็กในครรภ์ เป็นส่วนหัว ท้อง และสามารถดูตำแหน่งของรกได
- วิธีการตรวจด้วยคลื่นเสียงความถี่สูง ทำอย่างไร การตรวจมักตรวจ ทางหน้าท้องของคุณแม่ ยกเว้นในกรณีที่มีอายุครรภ์น้อย อาจจะต้องตรวจทางช่องคลอด เพราะจะให้รายละเอียด และความแม่นยำได้ดีกว่าการตรวจทางหน้าท้อง โดยให้คุณแม่นอนบนเตียงตรวจ เปิดหน้าท้อง คุณหมอจะใช้เจลใส ทาบนหน้าท้อง เพื่อเป็นสื่อนำคลื่นเสียง (คลื่นเสียงจะผ่านในอากาศ ได้ไม่ดี) จากนั้นก็จะใช้หัวตรวจ วางแนบไปกับหน้าท้อง แล้วเคลื่อนหัวตรวจไปมา เพื่อตรวจเด็กจนทั่ว โดยปกติ การตรวจทางหน้าท้อง จะใช้เวลาประมาณ 15-20 นาทีในปัจจุบัน ได้มีการพัฒนาเทคโนโลยี สามารถตรวจเด็กในครรภ์ สร้างออกมาเป็นภาพ 3 มิติ ดังที่เห็นในภาพ
- การตรวจทางช่องคลอด เริ่มต้นด้วย คุณหมอจะให้คุณแม่ ไปปัสสาวะออกก่อน แล้วให้เตรียมตัวตรวจ เหมือนกับการตรวจภายใน คือให้ถอดกางเกงในออก แล้วนอนชันเขาทั้งสองข้าง รอบนเตียงตรวจ คุณหมอจะเตรียมอุปกรณ์ในการตรวจ ซึ่งเป็นเครื่องมือคนละชนิด กับที่ตรวจทางหน้าท้อง การตรวจจะต้องใส่เครื่องตรวจ เข้าไปทางช่องคลอด ส่วนใหญ่การตรวจ จะรู้สึกอึดอัดบ้างเล็กน้อย แต่ไม่เจ็บแต่ประการใดประโยชน์ของการตรวจ ด้วยคลื่นเสียงความถี่สูง ในหญิงที่ตั้งครรภ์แพทย์จะตรวจดูทารกในครรภ์ ลักษณะและตำแหน่งของรก ปริมาณน้ำคร่ำ ตรวจหาความผิดปกติของมดลูก และรังไข่ ตรวจดูความสมบูรณ์ของทารก และยืนยันอายุครรภ์ โดยการวัดขนาดทารก และสามารถดูเพศได้
- คลื่นเสียงความถี่สูง อันตรายต่อทารกในครรภ์หรือไม่ คลื่นเสียงความถี่สูง ได้นำมาใช้ในการตรวจทารก ในครรภ์ได้ประมาณ 20 ปี ยังไม่พบว่าเด็กที่คลอดและโตขึ้นมา มีความผิดปกติเกิดขึ้น ทั้งทางร่างกาย การได้ยิน และสติปัญญา ทางการแพทย์จึงมีความมั่นใจว่า คลื่นเสียงความถี่สูง จะไม่มีผลข้างเคียงต่อเด็ก แต่ผลข้างเคียงในระยะยาว เช่น 50-60 ปี หลังจากการตรวจ คงจะต้องอาศัย การรวบรวมข้อมูลอีกสักระยะ แต่อย่างไรก็ตาม เมื่อเปรียบเทียบกับประโยชน์ ของคลื่นเสียงความถี่สูงแล้ว ก็ไม่น่าจะต้องกังวล
ขอขอบคุณ ที่มา : นิตยสาร Modern Mom