ต้นกลาย สรรพคุณและประโยชน์

ต้นกลาย สรรพคุณและประโยชน์

กลาย ชื่อวิทยาศาสตร์ Mitrephora keithii Ridl. จัดอยู่ในวงศ์กระดังงา (ANNONACEAE)

ต้นกลาย มีชื่อท้องถิ่นอื่น ๆ ว่า มหาพรม (ประจวบคีรีขันธ์), กล้วยค่าง, ลำดวนเหลือง เป็นต้น

ลักษณะของต้นกลาย

ต้นกลาย เป็นไม้ที่มีถิ่นกำเนิดอยู่ทางภาคใต้ของประเทศไทย (คาบสมุทรอินโดจีน) มีเขตการกระจายพันธุ์ในภาคตะวันตกเฉียงใต้ของประเทศ (ต่างประเทศพบได้ที่ประเทศพม่า) จัดเป็นไม้ยืนต้นขนาดเล็กหรือเป็นไม้พุ่มโปร่งขนาดเล็ก ที่มีความสูงของต้นประมาณ 2-4 เมตรและสูงได้ประมาณ 5 เมตร ต้นแตกกิ่งแขนงเป็นพุ่มโปร่ง เปลือกลำต้นเป็นสีน้ำตาลอมสีดำ แตกเป็นร่องเล็ก ๆ ตามแนวยาว ขยายพันธุ์ด้วยวิธีการตอนและการเพาะเมล็ด โดยเป็นพันธุ์ไม้หอมขนาดเล็กที่เจริญเติบโตช้า สามารถเจริญเติบโตได้ในพื้นที่ที่มีแสงแดดปานกลางและแสงแดดจัด แต่ส่วนใหญ่จะเจริญเติบโตในพื้นที่ที่มีความชื้นสูงและแสงแดดไม่มากนัก และมักจะขึ้นในป่าดิบแล้งที่ระดับความสูงจากระดับน้ำทะเลประมาณ 30-700 เมตร

ใบกลาย ใบเป็นใบเดี่ยว ออกเรียงสลับในระนาบเดียวกัน ลักษณะของใบเป็นรูปรีแกมรูปขอบขนาน โคนใบแหลมหรือมน ปลายใบแหลมหรือแหลมยาว ส่วนขอบใบเรียบ ใบมีขนาดกว้างประมาณ 3.5-4.5 เซนติเมตรและยาวประมาณ 10-15 เซนติเมตร แผ่นใบเป็นมันวาวทั้งสองด้าน หลังใบและท้องใบเรียบ และมีเส้นแขนงใบข้างละประมาณ 7-9 เส้น มีก้านใบยาวประมาณ 4-5 มิลลิเมตร

ดอกกลาย ออกดอกเป็นดอกเดี่ยว โดยออกตรงข้ามกับใบที่ปลายกิ่ง ดอกเป็นสีเหลืองนวลหรือเข้ม มีกลิ่นหอม เมื่อดอกบานจะมีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 2.5-3 เซนติเมตร ก้านดอกยาวประมาณ 5 มิลลิเมตร ดอกมีกลีบเลี้ยง 3 กลีบ ยาวประมาณ 2-3 มิลลิเมตร ส่วนกลีบดอกมี 6 กลีบ วางเป็นชั้น 2 ชั้น ชั้นละ 3 กลีบ กลีบดอกชั้นนอกหนา มีลักษณะเป็นรูปไข่ ยาวประมาณ 1.5-2 เซนติเมตร ปลายกลีบแหลม ส่วนกลีบดอกชั้นในมีลักษณะเป็นรูปไข่กลีบ โคนเรียวเป็นก้านกลีบ สั้นกว่ากลีบวงนอกเล็กน้อย ปลายเรียงจรดกันคล้ายกับกระเช้า ส่วนขอบและเส้นกลางกลีบเป็นสันนูนและมีลายเส้นสีม่วงแดงบนกลีบ ดอกมีเกสรเพศผู้จำนวนมาก ที่ปลายมีรยางค์สั้น ๆ โดยจะออกดอกในช่วงเดือนเมษายนถึงเดือนกรกฎาคม

ผลกลาย ออกผลเป็นกลุ่ม มีผลย่อยประมาณ 4-7 ผล ลักษณะของผลเป็นรูปทรงกระบอก จะคอดตื้น ๆ ตามแนวเมล็ด ปลายผลเป็นจุก ผลอ่อนเป็นสีเขียวอ่อนออกขาวหรือนวล เมื่อสุกแล้วจะเปลี่ยนเป็นสีแดงเข้มหรือแดงอมส้ม โดยจะออกผลในช่วงเดือนเมษายนถึงเดือนกรกฎาคม

ภาพจาก : medthai.com

สรรพคุณและประโยชน์ของกลาย

1. เปลือกเนื้อไม้ใช้เป็นยาขับมุตกิดระดูขาวของสตรี (เปลือกเนื้อไม้)
2. ใช้เป็นยาขับเลือดร้ายในเรือนไฟของสตรีหลังคลอดบุตร (เปลือกเนื้อไม้)
3. ต้นกลายสามารถนำมาใช้ปลูกเป็นไม้ประดับตามสวนได้ อีกทั้งยังเป็นพันธุ์ไม้หอมที่หายากอีกชนิดหนึ่ง จึงใช้ปลูกเพื่อการสะสมอีกได้ โดยต้นกลายเป็นพันธุ์ไม้หอมขนาดเล็ก มีกลิ่นหอมจริงและหอมแรงตลอดทั้งวัน มีราคาไม่สูงมากนัก เหมาะสำหรับการปลูกในพื้นที่แคบ ๆ ประมาณ 1 ตรม. และมีรายงานระบุว่า ต้นกลายหรือกล้วยค่างนั้นจะมีดอกหอมเพียงบางต้นเท่านั้น ฉะนั้นการเลือกซื้อพันธุ์ไม้หอมชนิดนี้ต้องซื้อจากแหล่งที่เชื่อถือได้เท่านั้น

ขอบคุณที่มา : วิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี , thaihealth (สสส.) , หมอชาวบ้าน
ภาพจาก : technologychaoban